भारतीय रिझर्व्ह बँकेनं (RBI) नुकतीच एक अत्यंत महत्त्वाची आणि सामान्य नागरिकांसाठी दिलासादायक घोषणा केली आहे. भारतीय अर्थव्यवस्थेवर परिणाम करणाऱ्या रेपो दरामध्ये कपात करण्याचा निर्णय आरबीआयने घेतला असून, याचा थेट फायदा गृहकर्ज, वाहन कर्ज आणि वैयक्तिक कर्ज घेणाऱ्या ग्राहकांना होणार आहे.
रेपो दर म्हणजे रिझर्व्ह बँक व्यावसायिक बँकांना ज्या दराने कर्ज देते तो दर. जेव्हा रेपो दर कमी होतो, तेव्हा बँका देखील कमी व्याजदराने कर्ज देऊ शकतात. यामुळे गृहकर्ज, वाहन कर्ज आणि वैयक्तिक कर्ज घेण्याचा विचार करणाऱ्या व्यक्तींसाठी ही संधी अत्यंत फायदेशीर आहे.
आरबीआयने आपल्या द्विमासिक पतधोरण आढाव्यात रेपो दरात 0.25 टक्क्यांनी कपात करत 6.50 टक्क्यांवरून 6.25 टक्क्यांवर आणला आहे. या निर्णयामुळे कर्जाचे हप्ते (EMI) कमी होणार असून, नागरिकांची आर्थिक झीज काही प्रमाणात कमी होईल. विशेषतः ज्यांनी मोठ्या रकमेचं गृहकर्ज घेतले आहे किंवा घेण्याचा विचार करत आहेत, त्यांच्यासाठी ही अत्यंत आनंदाची बातमी आहे.
कोरोनानंतर अर्थव्यवस्था हळूहळू स्थिरावत असताना महागाईवर नियंत्रण ठेवण्याचा आणि बाजारात खर्च करण्याची क्षमता वाढवण्याचा आरबीआयचा प्रयत्न आहे. कर्ज स्वस्त झाल्याने लोक अधिक आत्मविश्वासाने घर, कार, दुचाकी किंवा इतर वस्तू खरेदीसाठी कर्ज घेतील. यामुळे बाजारात मागणी वाढेल आणि अर्थव्यवस्थेला गती मिळेल.
विशेष म्हणजे फक्त गृहकर्जच नाही, तर वाहन कर्ज आणि वैयक्तिक कर्ज घेणाऱ्यांनाही याचा फायदा होणार आहे. अनेक बँका आपल्या ग्राहकांसाठी आधीच नवीन व्याजदर जाहीर करण्याच्या तयारीत आहेत. काही बँकांनी तर रेपो दर कपात होताच नवीन दर जाहीर करण्यास सुरुवात केली आहे.
यामुळे EMI भरताना होणारा आर्थिक ताण कमी होईल. उदा. जर एखाद्याचं गृहकर्जाचं EMI दरमहा 25,000 रुपये असेल, तर नव्या व्याजदरामुळे ते 23,500 ते 24,000 रुपयांपर्यंत खाली येऊ शकते. त्यामुळे दीर्घकालीन कर्जदारांना हजारो रुपयांची बचत होणार आहे.
बाजारतज्ज्ञांचं म्हणणं आहे की, या निर्णयामुळे रिअल इस्टेट क्षेत्रात खरेदी-विक्री वाढण्याची शक्यता आहे. वाहन उद्योगालाही नवसंजीवनी मिळेल, कारण स्वस्त कर्जामुळे नवीन ग्राहकांची संख्या वाढेल.
आरबीआयने घेतलेल्या या निर्णयाने सर्वसामान्य नागरिकांना थोडासा दिलासा मिळणार आहे. कर्जाच्या दरांमध्ये झालेली घट आणि त्यातून होणारी बचत ही महागाईच्या पार्श्वभूमीवर खूप महत्त्वाची आहे. यामुळे प्रत्येकाच्या खिशाला थोडीफार मदत होईल.
येत्या काळात महागाईचे दर स्थिर राहत राहिल्यास, आरबीआय आणखी दर कपात करू शकते, अशी शक्यता देखील व्यक्त केली जात आहे. त्यामुळे कर्ज घेणाऱ्यांसाठी ही चांगली संधी आहे.